وظیفه خطیر نمایندگان در سال آخر
امام خامنهای(مدظلهالعالی) در دیدار نمایندگان مجلس شورای اسلامی که آخرین دیدار رسمی آنها با معظمله در این دوره از نمایندگی محسوب میشود، صریح و روشن به محورهای بسیار مهمی که در حیطه نمایندگی آنان قرار داشت، اشاره فرمودند که انتظار میرود نمایندگان محترم مجلس در سال آخر نمایندگی به این موارد توجه ویژه داشته باشند. برخی از این محورها عبارتند از:
1ـ حقمحور بودن؛ «مراقب باشید، در این مدت، عامل انتخابات آخر سال بر گفتار و رفتار شما تأثیرگذار نباشد و معیار را فقط، حق قرار دهید.» این ابتدا یک توصیه اخلاقی و سپس یادآوری یک وظیفه ملی است که آموزههای دینی آن را تأیید کردهاند و نمایندگان محترم بیش از هر کس دیگری از اعماق این مفهوم آگاهند که لزوماً باید آن را مراعات کنند که در غیر این صورت خدای ناکرده به وظیفه سنگین و امانتداری نمایندگی عمل نکردهاند.
2ـ تعامل قوا با یکدیگر؛ «دولت مسئولیت میانداری را در میان قوا و دستگاههای دیگر برعهده دارد و عملکرد موفق آن در حرکت دیگر دستگاهها تأثیرگذار خواهد بود، بنابراین تعامل با دولت لازم و مظهر واقعی همدلی و همزبانی است.» توجه امام خامنهای(مدظلهالعالی) همیشه به دولتها ویژه بوده است و بارها هم دلیل آن را بار سنگین بر دوش آنها دانستهاند. با ذکر این واقعیت ایشان دو قوه دیگر را به کمک به دولت فرا میخوانند تا در پرتو آن، دو قوه، خود نیز موفق شوند. بر همین اساس، معظمله در ادامه پا را از توصیه فراتر گذاشتند و با نگاهی جزئیتر و کارکردی از «حسن ظن» نام بردند و آن را از لوازم «تعامل» برشمردند و یادآور شدند: «تعامل با سوءظن و بنا را بر سازش، خیانت و سوءاستفاده طرف مقابل گذاشتن به وجود نخواهد آمد. ضمن آنکه حسن ظن به معنای خوشباوری و فریب خوردن نیست.» شاید در وضعیت کنونی طرح این بحث به نحوی که ذکر آن گذشت از اصلیترین نیازهای کشور باشد. طبیعت وضع موجود که مذاکرات هستهای ایران با گروه 5+1 در آن جریان دارد، این است که دولت برای موفقیت و رسیدن به توافق تلاش کند تا بنابر نگاهی از بار مشکلاتش کاسته شود و طبیعت وضع موجود برای نمایندگان متعهد و دغدغهمند هم این است که کش و قوسهای خستهکننده مذاکرات سبب وادادگی و تضییع حقوق ملت و کشور نشود. چالشبرانگیز بودن ذاتی این وضعیت میتواند تعامل صحیح را که از نیازهای ضروری امروز است، تحت تأثیر جدی قرار دهد. سخنان پیشگفته امام خامنهای(مدظلهالعالی) کار نمایندگان را در این برهه بسیار بسیار سخت و نیازمند مراقبت جدی و هوشیاری عمیق کرده است. یعنی نماینده در ابتدا باید به تعامل گردن نهد و در این تعامل حسن ظن داشته باشد و در عین حال و در نهایت باید مراقب باشد پیشفرض و حسنظن برای وی خوشباوری و آسودگی خاطر و فریب خوردن را در پی نداشته باشد. به واقع در این وضعیت خطیر، انجام وظیفه نمایندگی که از سر تعهد، ایمان و اعتقاد باشد، همچون حرکت بر لبه تیغ است. امام خامنهای(مدظلهالعالی) باز هم برای اینکه سختی کار دولت و وظیفه کمک به وی فراموش نشود، در ادامه رهنمودی دادند که انجام وظیفه آنها را سهلتر و پذیرفتنیتر میکند. ایشان فرمودند: «مبنای نمایندگان و وزرا در تعامل، باید وظیفه قانونی و مصالح کشور باشد و نه گروکشی از یکدیگر.»
یکی از اساس اصلی پذیرش رفتار در جامعه، ابتنای آن بر قانون است و مردم با معیار قرار دادن آن داوری میکنند. از اینرو، پیشاپیش مشخص است مردم رفتار و عملکردی را تأیید و حمایت میکنند که قرابت بیشتری با قانون داشته باشد، پس قانونگراترها مقبولتر و محبوبتر هستند.
3ـ انتقاد ضمنی از نحوه رویکرد به اقتصاد مقاومتی؛ «در کشور، در موضوع اقتصاد مقاومتی همزبانی وجود دارد، اما باید همدلی هم به وجود آید و از بندندان به اقتصاد مقاومتی باور پیدا کنیم.» نکتهسنجها متوجه هستند که امام خامنهای(مدظلهالعالی) با بیان فوق انتقاد ضمنی و شاید نارضایتی خود از نحوه برخورد با موضوع «اقتصاد مقاومتی» را آشکار ساختهاند. مفهوم روشن کلام ایشان این است که اشتراک زبانی و تنها صحبت از «اقتصاد مقاومتی» منجر به حرکت عظیمی که میتواند کشور را متحول و بسیاری از دردها را درمان کند، نمیشود و باید به همدلی دست یافت که نتیجه آن جاری شدن روح «اقتصاد مقاومتی» در پیکر اقتصاد ایران و درمان مشکلات باشد. اهمیت این مسئله سبب شد تا ایشان از این بحث عبور نکنند و آن را مشوقانه پی گیرند و با تقدیر از تصویب قانون رفع موانع تولید در مجلس اظهار دارند: «اگر ما تولید را تقویت و از ظرفیتهای داخل استفاده کنیم، علاوه بر حل مشکلات داخلی، حل مسائل بیرونی همچون موضوع هستهای نیز آسان خواهد شد… برای موضوع هستهای راهحلهایی وجود دارد که همه آنها منوط به تکیه بر ظرفیتهای داخلی و تقویت تولید است.» از بیانات فوق و دیگر بیانات رهبر معظم انقلاب(حفظهاللهتعالی) برداشت میشود که ایشان یکی از مقومات اصلی مباحث هستهای که میتواند کمک ارزندهای به مذاکرهکنندگان هستهای کند و موضع طرف مقابل را تضعیف کند، ورود جدی و غیرشعاری و با پشتوانه مسئولان به بحث «اقتصاد مقاومتی» میدانند. درک این مسئله مشکل نیست که با اقتصاد کمتر وابسته و درونزا که از رهگذر تمسک به «اقتصاد مقاومتی» دستیافتنی است، میتوان کشور را با امید به بهبود و امید به آینده بهتر اداره و دست دشمن را از اهرم تحریم خالی کرد.
4ـ معیار بودن امام برای نمایندگان مجلس؛ از افتخارات مجلس نهم این است که رهبر معظم انقلاب در این دیدار مواضع این مجلس را قابل قبول و مثبت و کاملاً پیشرفته در مسائل اصلی و مبانی نظام و انقلاب برشمردند و با این حال تأکید جدی داشتند: «شاکله مجلس باید همواره مبنای مرتفع مواضع اصولی نظام باشد و در این خصوص معیار فرمایشات امام بزرگوار رحمهالله علیه و وصیتنامه ایشان است.» شاید نگاه اینچنینی به مجلس و داشتن این انتظار به حق و بسیار سنگین از مجلس به این دلیل باشد که مجلس برخلاف دولت درباره مسائل داخلی و خارجی هیچ محذوریتی ندارد و میتواند پاسدار اصلی حفظ مبانی و منافع نظام در کلیه امور باشد و بهترین مرجع برای چنین انجام وظیفه خطیری آن چیزی است که امام راحل بیان داشتهاند.
5ـ پافشاری بر مواضع نظام؛ «آنها (مذاکرهکنندگان هستهای ایرانی) باید بر مواضعی که اعلام شده است، پافشاری کنند و امیدواریم بتوانند، مصلحت کشور و نظام را تأمین کنند.» با اینکه خطاب این فراز مذاکرهکنندگان هستند و فرمان آمرانهای بر آنها جاری شده که مردم به کمتر از آن راضی نمیشوند، این اشاره ضمنی را نیز به نمایندگان دارد که باید در عین کمک به مذاکرهکنندگان مراقب تحصیل مطالبات هستهای نظام هم باشند.